Merkez Seçim Komisyonu Başkanı Zayniddin Nizamhocayev, ülkede yeni anayasanın kabulünün ardından dün yapılan ilk genel seçimin sonuçlarına ilişkin basın toplantısı düzenledi.
Nizamhocayev, ülkede ilk defa çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre düzenlenen seçimde oyların yüzde 42,7'sini alan Liberal Demokrat Partinin 64, oyların yüzde 19,3'ünü alan Milli Yükseliş Demokrat Partisinin 29, oyların yüzde 14'ünü alan "Adalet" Sosyal Demokrat Partisinin 21, oyların yüzde 13'ünü alan Halk Demokrat Partisinin 20 ve oyların yüzde 10,7'sini alan Özbekistan Ekoloji Partisinin ise 16 milletvekilliği elde ettiğini bildirdi.
Nizamhocayev, ülkede toplam 19 milyon 944 bin kayıtlı seçmenin bulunduğunu belirterek, seçime katılım oranının yüzde 74,72 olarak gerçekleştiğini, 15 milyon 27 bin 529 seçmenin oy kullandığını söyledi.
Seçimde Milli Yükseliş Demokrat Partisi, Halk Demokrat Partisi, Liberal Demokrat Partisi, "Adalet" Sosyal Demokrat Partisi ve Ekoloji Partisinden toplam 875 aday 150 sandalye için yarıştı.
- Seçmenler, ülke genelinde kurulan 10 bin 717 sandıkta oy kullandı
Seçmenler, ülke genelinde 75 seçim bölgesinde kurulan 10 bin 717 sandıkta oyunu kullandı. Yurt dışındaki Özbek vatandaşlar için aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 39 yabancı ülkedeki Özbekistan'ın diplomatik temsilciliklerinde 56 sandık kuruldu.
Seçimi 50'den fazla ülke ile aralarında Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Dünya Seçim Organları Birliği (DSOB), Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ve Türk Devletleri Teşkilatının da bulunduğu kuruluşlardan 1000'e yakın uluslararası gözlemci izledi.
- En çok oy alan parti başbakan adayını belirleyecek
Başkanlık sistemiyle yönetilen Özbekistan'da parlamento, Yasama Meclisi ve Senatodan oluşuyor. Ülke parlamentosunun alt kanadı ve daimi çalışan Yasama Meclisi 150 milletvekilinden, üst kanadı olan ve 3 ayda bir toplanan Senato ise 65 üyeden ibaret.
İl meclislerine seçilenler, gelecek ay yapılacak toplantılarında, bölgelerini Senatoda temsil edecek senatörleri seçecek. Senatoda, ülke genelindeki 14 bölgenin her biri 4'er senatör ile temsil edilecek, 9 senatör ise cumhurbaşkanı tarafından atanacak.
Seçimlerde en çok oy alan parti, başbakan adayını belirleyerek onaylanması için devlet başkanına takdim etme hakkını elde edecek.
Ülkede ilk defa bu seçimlerde yürürlüğe giren seçim yasasına göre, Yasama Meclisi seçimleri çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine göre yapıldı.
Yasama Meclisince 31 Ekim 2023'te kabul edilen "çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil" sistemine geçiş yasası, 24 Kasım 2023'te Senato tarafından onaylanmasının ardından, Aralık 2023'te Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev tarafından imzalanarak yürürlüğe girmişti.
Özbekistan'da Aralık 2019'da yapılan son genel seçimlerde, 150 sandalyeli Yasama Meclisinde Liberal Demokrat Partisi 53, Milli Yükseliş Demokrat Partisi 36, "Adalet" Sosyal Demokrat Partisi 24, Halk Demokrat Partisi 22 ve Özbekistan Ekoloji Partisi de 15 sandalye elde etmişti.