Okyanus ve denizlerdeki plastik kirliliği bu ekosistemlerde yaşayan canlıların hayatını riske atarken, sahillerdeki çöpler de ciddi bir sorun teşkil ediyor.
Örneğin bölgede yaşayan hayvanlar plastiklere takılıp yaralanabiliyor. Ayrıca kıyıdaki kirlilik suya taşınarak daha küçük parçalara ayrılıyor.
Balıkların yediği bu mikro veya nano plastikler, besin zincirine girerek bu yolla insanlar tarafından da tüketilebiliyor.
Uluslararası Kıyı Temizliği ve Okyanus Koruma Örgütü, 2021'de 97 ülkeden gönüllülerin dünya çapındaki sahillerde yaklaşık 4 bin ton çöp topladığını tahmin ediyor.
Diğer yandan sahillerdeki plastikleri tespit etmek sudakilerden daha zor. Uydular okyanuslardaki çöpleri ayırt edebiliyor ancak kıyılardakileri kum veya çevredeki bitkilerden ayırmakta güçlük çekiyor.
Marine Pollution Bulletin adlı hakemli dergide yayımlanan yeni çalışmayla birlikte bu durum değişebilir.
Avustralya'daki RMIT Üniversitesi'nden araştırmacılar, plastiklerden yansıyan ışık örüntülerini ayırt edebilen Sahil Plastik Atık İndeksi (Beached Plastic Debris Index / BPDI) adlı bir indeks geliştirdi.
BPDI, uyduların çektiği sahil görüntülerinde plastikleri saptayabilen bir filtre görevi görüyor.
Bilim insanları bu yöntemi test etmek için yeryüzünden 617 kilometre yükseklikteki WorldView-3 uydusundan yararlandı.
Araştırmacılar bir geri dönüşün tesisinden, sahillerde bulunabilecek farklı türden 14 parça plastik alıp 2 metrekarelik bir alana yerleştirdi.
Daha sonra uydu bu bölgenin üstünden geçerek birkaç fotoğrafını çekti. Araştırmacılar kendi indekslerini bu görüntülere uyguladı.
Ardından sonuçları ikisi karadaki, biri de okyanustaki plastikler için daha önce geliştirilmiş diğer üç indeksle karşılaştırdılar.
BPDI, plastikleri saptamada diğerlerine kıyasla çok daha iyi bir performans sergiledi.
Çalışmanın yazarlarından Dr. Mariela Soto-Berelov, "Bu inanılmaz derecede heyecan verici çünkü şimdiye kadar kıyı ortamlarındaki plastikleri uzaydan tespit eden bir aracımız yoktu" diyerek ekliyor:
Uydu görüntülerinin güzelliği, geniş ve ücra alanları düzenli aralıklarla yakalayabilmesi.
Öte yandan araştırmacılar indeksin, plastik su şişeleri ve poşetler gibi yarı saydam polimerleri tespit etmekte zorlandığı ifade ediyor.
Ekip, çalışmalarını sürdürmeyi ve indeksi gerçek sahillerde test etmeyi planlıyor.