Girne Bağımsız Milletvekili Jale Refik Rogers, mecliste “Günü Kurtarma Hükümeti ve Sürdürülebilirlik Sorunsalı” konulu bir konuşma yaptı.
Refik Rogers, ülkede sürdürülebilirliğin sağlanması gerekliliğini vurguladığı konuşmasında, bu çerçevede çevre, ekonomik gelişme ve sosyal eşitlik boyutlarına değindi. Söz konusu üç unsur arasında en önemlisi olarak kabul edilebilecek unsurun çevre olduğunu kaydeden Refik Rogers, özellikle enerji verimliliği konusunda ülkede gelinebilecek en kötü noktada olunduğunu savunarak, halkın artık bu konuları sorgulamayı bıraktığını söyledi.
Kabloyla elektrik gibi enerji alternatiflerinin değerlendirilebileceğini, buna kimsenin karşı olmadığını söyleyen; ancak bir ülkenin kurulu gücünün muhakkak olması gerektiğini belirten Refik Rogers, bu noktada hükümetin yatırım eksikliğini eleştirdi, “Bilerek, isteyerek halk sağlığı tehlikeye atılıyor. Halk zehirleniyor.” dedi. Güneş enerjisinden daha fazla yararlanabilmek için tribün ve altyapı yatırımı yapılması gerektiğini ifade eden Refik Rogers, geçen günlerde yaşanan ve öğrencilerin sınavlarından bir gün önceye denk gelen elektrik kesintilerini hatırlattı. Refik Rogers, atıklar ve çöplüklere ilişkin sıkıntılara da değinerek, Güngör Çöplüğü’nde iyileştirmelere gidilmemesinden dolayı çöplüğün kapasitesini beklenenden çok daha kısa sürede dolduğunu savundu. Refik Rogers, hükümetin bu konuda da bir plan veya projesinin olmadığını dile getirdi; Güngör’de yapılması gerekenlerin yapılmadığı takdirde, yeni bir çöplüğe ihtiyaç duyulacağı konusunda uyardı.
Bakanlığın plastik yasağına karşın plastik kullanımına devam edildiğini söyleyen Refik Rogers, toplumda çevre bilinci konusundaki eksikliğe dikkat çekti. Su konusunda da yatırım ve plan konusunda büyük eksiklikler olduğunu öne süren Refik Rogers, motor bozulduğundan, geçen günlerde adanın susuz kaldığı günler yaşandığını kaydetti. “Ormanlarla ilgili ne yapıyoruz? Koca bir hiç!” diye konuşan Refik Rogers, bir yangın durumunda Türkiye’den gelecek yardıma dayanıldığını belirterek, mevcut ekipmanın ve yapının yetersiz olduğunu söyledi. Ormanlarda itfaiyenin yanında Sivil Savunma’nın da sorumlu olduğunu hatırlatan Refik Rogers, Sivil Savunma’nın bütçesi olmasına rağmen münhal için hükümetten yetki alamadığını söyledi.
Refik Rogers, ekonomik büyümenin doğal kaynakları tüketmeden ve eşitsizliği artırmadan yapılması gerektiğini ifade ederek, ülkede ekonomik kazanımın sadece bugünü düşünerek yapıldığı düşüncesini paylaştı.
Ülkedeki çarpık yapılaşma ve imar planları hakkında da konuşan Refik Rogers, üstyapının gelişirken, altyapının sıfırda kaldığını iddia ederek, hükümetin bütün bunlara göz yumduğunu buna rağmen hızlı ve plansız şekilde taşınmaz malların yabancılar tarafından alınmasına karşın bir yasa geçirdiğini ve bu yasanın işleri daha da belirsiz hale getirdiği, yatırımcıları korkuttuğunu savundu.
Refik Rogers, ekonomide sürdürebilirliğin uzun soluklu bir planlamaya ihtiyaç duyduğunu belirterek, planlama yapılırken gelecek nesillerin düşünülmesi gerektiğini söyledi. Bina yapımlarıyla birlikte yol yapımının da geliştirilmesinin önemine dikkat çeken Refik Rogers, yollarda gerekli iyileştirmelerin yapılmamasının trafik kazalarında artışa neden olduğunu söyledi, bu noktada toplu taşıma ihtiyacının da altını çizdi.
Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Erhan Arıklı, Jale Refik Rogers’ın, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) ve elektrik konusundaki eleştirilerine yanıt vererek, 425 MW çalışabilir kapasite olduğunu, bunun 280’i KIB-TEK’ten, 145’inin AKSA’dan geldiğini kaydetti. Teknecik’teki üretimin tam gerçekleşemediğini, zaman zaman ciddi aksilikler yaşandığını belirten Arıklı, jeneratörlerin ciddi bir bakıma ihtiyacı olduğunu, bir kısmının çalışamaz hale geldiğini söyledi; bu konudaki çalışmalara değindi.
Arıklı, kısa zamanda jeneratörlerin bakımının yapılması için çalışıldığını kaydederek, iletim hatlarındaki problem sıkıntı yaşattığını ve iletim hatlarının yenileceğini söyledi.
Yatırımın gerekliliğine vurgu yapan Arıklı, “İletim hatlarında yapılması gerekeni yapmazsak, trafoları yenilemezsek, Teknecik’e yapacağımız yatırımın anlamı kalmıyor.” dedi.
Elektrikte kilovat başına ortalama 1 lira zarar edildiğine dikkat çeken Arıklı, AKSA olmazsa KIB-TEK’in enerjiyi çok daha pahalıya satmak zorunda kalacağını kaydetti.
Toplu taşımacılık konusunda ise belli bir noktaya geldiklerini belirten Arıklı, yasal prosedürleri tamamlandıktan sonra toplu taşıma konusunda ciddi adımlar atılacağını kaydetti.
Kuzey Çevre Yolu’nun aydınlatılması için yaklaşık 2.2 milyon dolarlık bir kaynak gerektiğini söyleyen Arıklı, bu kaynağı bulmaya hazır olduğunu Maliye Bakanına ilettiğini bildirdi; bu yılki trafik kazalarının tamamının alkol, dikkatsiz sürüş ve hızdan kaynaklı olduğunu belirtti. Arıklı, T&T’nin temmuzun ilk haftası gerekli ödemelerin yapılmasıyla, Ercan’ın elektriğinde normal tarifeye geçeceğini de ekledi.
“Kabloyla elektrik ne pahasına olursa olsun gelecek”
Türkiye’den KKTC’ye kablo ile elektrik getirilmesi projesi hakkında da konuşan Arıklı, 2030 yılında jeneratörlerin yasaklanacağını, fuel-oilin artık kullanılmayacağını anlattı. Arıklı, “2030’da kullanılması yasaklanacak jeneratörlere biz neden yatırım yapalım?” diye sordu.
“Kabloyla elektrik ne olursa olsun, ne pahasına olursa olsun buraya gelecek. Sudan sonra elektrikte de Anavatan’a bağlanacağız” diyen Arıklı, arz güvenliği sağlandıktan sonra da güneş enerjisinden mümkün olduğunca faydalanacağını ve üretilen fazla enerji satılarak para kazanılacağını anlattı.
