Uluslararası bir bilim ekibi, NASA-Alman uydularından yapılan gözlemleri kullanarak Dünya'nın toplam tatlı su miktarının Mayıs 2014'ten itibaren ani bir şekilde azalmaya başladığını ve o zamandan beri düşük seviyelerde kaldığını tespit etti. Surveys in Geophysics dergisinde yayımlanan araştırmaya göre bu değişim, Dünya'nın kıtalarının kalıcı bir kuraklık evresine girmiş olabileceğini gösteriyor.
"ERİE GÖLÜ'NÜN HACMİNİN İKİ BUÇUK KATI KADAR KAYIP YAŞANDI"
Uydu ölçümleri, 2015'ten 2023'e kadarki dönemde, karada depolanan tatlı suyun (göller, nehirler gibi yüzey suyu ile yeraltı suyu akiferleri dahil) miktarının 2002-2014 ortalamalarına göre yılda ortalama 1.200 kilometre küp daha düşük olduğunu ortaya koydu. NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nde görev yapan hidrolog Matthew Rodell, "Bu, Erie Gölü'nün hacminin iki buçuk katı kadar bir kayıp" dedi.
NASA'nın açıklamasına göre, kuraklık dönemlerinde ve modern sulamalı tarımın yaygınlaşmasıyla birlikte çiftlikler ve şehirler daha fazla yeraltı suyuna bağımlı hale geliyor, bu da yeraltı su kaynaklarının azalmasına yol açan bir döngüyü tetikleyebiliyor: tatlı su kaynakları tükeniyor, yağmur ve kar bu kaynakları dolduramıyor ve daha fazla yeraltı suyu pompalanıyor.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER'DEN DİKKAT ÇEKEN SU STRESİ RAPORU
BM'nin 2024 yılında yayınladığı su stresi raporuna göre, mevcut suyun azalması çiftçiler ve toplumlar üzerinde baskı kurarak kıtlığa, çatışmalara, yoksulluğa ve insanların kirli su kaynaklarına yönelmesiyle hastalık riskinin artmasına neden olabilir.
Araştırmacı ekibi, bu ani ve küresel tatlı su kaybını, Alman Havacılık ve Uzay Merkezi, Alman Yer Bilimleri Araştırma Merkezi ve NASA tarafından işletilen Gravity Recovery and Climate Experiment (GRACE) uydularından elde edilen verilerle tespit etti. GRACE uyduları, yerçekimi ölçümlerindeki aylık dalgalanmaları kullanarak yer üstü ve yeraltındaki su kütlelerindeki değişiklikleri ortaya çıkarıyor. Orijinal GRACE uyduları, Mart 2002'den Ekim 2017'ye kadar çalıştı. Halefi olan GRACE-FO (Follow On) uyduları ise Mayıs 2018'de fırlatıldı.
KÜRESEL ISINMA, TATLI SU KAYBINI ETKİLEDİ
Çalışmada rapor edilen küresel tatlı su azalması, kuzey ve orta Brezilya'da yaşanan büyük bir kuraklıkla başladı ve bunu kısa süre içinde Avustralasya, Güney Amerika, Kuzey Amerika, Avrupa ve Afrika'da yaşanan bir dizi büyük kuraklık izledi. Tropikal Pasifik'te 2014'ün sonlarından 2016'ya kadar devam eden ve 1950'den bu yana yaşanan en önemli El Niño olaylarından biriyle doruğa ulaşan okyanus sıcaklıklarındaki artış, atmosferik jet akımlarında dünya genelinde hava ve yağış düzenini değiştiren değişimlere yol açtı.
Ancak El Niño azaldıktan sonra bile küresel tatlı su toparlanamadı. Rodell ve ekibi, GRACE tarafından gözlemlenen dünyanın en yoğun 30 kuraklığının 13'ünün Ocak 2015'ten bu yana meydana geldiğini bildirdi. Rodell ve meslektaşları, küresel ısınmanın süregelen tatlı su azalmasına katkıda bulunabileceğinden şüpheleniyor.
