Dijital dünyanın dev isimleri, yapay zekâ teknolojisinin geleceği için nükleer enerjiye yöneliyor. Ancak bu yatırımın halkın yararına mı yoksa sadece şirketlerin çıkarlarına mı hizmet edeceği tartışma konusu.
OpenAI’ın CEO’su Sam Altman, yalnızca yapay zekâ ile değil, nükleer enerji yatırımlarıyla da gündemde. Altman’ın yönettiği Oklo adlı şirket, küçük ölçekli ve daha az yakıtla daha fazla enerji üreten nükleer reaktörler geliştirmeyi hedefliyor. Bu girişim, giderek artan elektrik ihtiyacına çözüm sunmayı amaçlıyor.
ELEKTRİK TÜKETİMİ HIZLA ARTIYOR
ABD’de veri merkezlerinin enerji tüketimi 2020’den bu yana %50 arttı. Şu anda ülkenin toplam enerji tüketiminin %4’ünü oluşturan bu tüketimin, 2030’a kadar %9’a çıkacağı tahmin ediliyor. JPMorgan’ın analizine göre, bu hızla artan talep, elektriği kıt bir kaynak haline getirebilir.
Teknoloji devleri, veri merkezlerini kesintisiz çalıştırmak için nükleer enerjinin güvenilirliğine vurgu yapıyor. Microsoft, Pennsylvania’daki bir nükleer reaktörü yeniden açmak için anlaşma yaparken, Amazon ve Meta da benzer yatırımlar üzerinde çalışıyor. Georgia Tech’ten Anna Erickson, “Veri merkezleri 7/24 çalışmak zorunda. Rüzgâr esmediğinde ya da güneş batınca duramazlar” diyerek nükleer enerjinin önemine dikkat çekiyor.
YATIRIM YARIŞI BÜYÜYOR
Altman’ın Oklo’ya yaptığı yatırımların yanı sıra Bill Gates de TerraPower adlı şirketiyle yeni nesil nükleer reaktörler geliştirmek için çalışmalar yürütüyor. TerraPower’ın Wyoming’deki deneme tesisi 2030’da faaliyete geçmeyi hedefliyor. Bu reaktörler, geleneksel su yerine sodyum soğutma sistemi kullanarak daha güvenli bir enerji üretimi vaat ediyor.
Google, Amazon ve Meta gibi şirketler, nükleer enerjiye büyük fonlar ayırırken, Gates, “Bu, sıfır karbonlu güvenli enerjiye doğru atılmış büyük bir adım” diyor. Ancak bazı uzmanlar, bu yatırımların gerçekten çevre dostu bir çözüm mü yoksa teknoloji devlerinin çıkarlarını koruma amaçlı mı olduğu konusunda endişeli.
HALKIN YARARINA MI, ŞİRKET ÇIKARINA MI?
George Washington Üniversitesi’nden Sharon Squassoni, teknoloji şirketlerinin nükleer enerjiye yaptığı yatırımların, halkın enerji ihtiyacını karşılamaktan ziyade şirketlerin kesintisiz operasyonlarını sağlama alma hedefi taşıdığını savunuyor. Uzmanlar ayrıca, bu devlerin düzenlemeleri gevşetmek için baskı yapabileceğinden endişe ediyor.
NÜKLEER ENERJİNİN GELECEĞİ
ABD hükümeti, nükleer enerjiyi teşvik etmek için yasal düzenlemeler yaparken, bilim insanları nükleer füzyon teknolojisinin gelecekte daha güvenli ve temiz bir alternatif sunabileceğini belirtiyor. Ancak şu anda bu teknolojiler hâlâ teorik düzeyde ve ciddi bir maliyet gerektiriyor.
Teknoloji dünyasının nükleer enerji yatırımları hızla büyürken, bu enerji kaynağının iklim değişikliğiyle mücadelede ne kadar etkili olacağı ve halkın bu gelişmelerden nasıl fayda sağlayacağı önümüzdeki yıllarda daha net ortaya çıkacak.
