Duygusal yeme alışkanlığının en yaygın nedenlerinden biri strestir. Özellikle stres kronik bir hâle geldiğinde, vücudumuz bu duruma bir savunma mekanizmasıyla yanıt verir ve yüksek miktarda kortizol hormonu salgılar. Kortizol, genellikle hızlı enerji ve keyif sağlayan tuzlu, tatlı ya da kızarmış yiyecekler gibi besinlere olan isteği artırır. Yoğun bir stres altında olduğunuzda, duygusal rahatlama arayışıyla yemeğe yönelme ihtiyacı hissetmek oldukça yaygındır.

Bir diğer neden ise zorlayıcı duygularla baş etme çabasıdır. Yemek yemek, bazen öfke, korku ya da üzüntü gibi can sıkıcı duyguları bastırmanın ya da geçici olarak üzerini örtmenin bir yolu olabilir. Zorlayıcı hislerden kaçınmak istediğinizde, kendinizi yiyecekle avutmaya çalışabilirsiniz. Bu durum, istemediğiniz duygularla yüzleşmek yerine onları yemekle “doldurmanın” bir yolu olarak ortaya çıkar.

Can sıkıntısı ya da boşluk duyguları, bazen yemek yemeyi bir çözüm olarak görmemize neden olabilir. Bu durum, hayatımızdaki eksiklikleri ya da memnuniyetsizlikleri bastırmanın geçici bir yolu hâline gelir. Kendinizi yemek yerken bu boşluğu doldurmaya çalışırken bulduğunuzda, aslında can sıkıntısını gidermeye değil, derinlerdeki başka duyguları örtbas etmeye çalışıyor olabilirsiniz.

Bunun kökeni, çoğu zaman çocukluk anılarımıza kadar uzanabilir. Küçüklüğünüzde yiyeceğin, belirli duygusal durumlarla ilişkilendirilmiş olabileceğini düşünün. Örneğin, ebeveynleriniz sizi çikolata ile ödüllendirdiyse, iyi bir karne aldığınızda hamburger yemeye götürdüyse ya da üzgün olduğunuzda tatlılarla teselli etmeye çalıştıysa, bu durumlar bilinçaltınıza yerleşmiş olabilir. Bu tür deneyimler, yetişkinlikte de yiyeceği bir tür duygusal başa çıkma aracı olarak görmenize neden olabilir.

         Duygusal Yemeyi Durdurmaya Yardımcı Olabilecek Yöntemler

Açlığınız Gerçek mi?

Açlığınızın fiziksel mi yoksa duygusal mı olduğunu anlamak önemlidir. Eğer birkaç saat önce yemek yediyseniz ve midenizden herhangi bir açlık sinyali gelmiyorsa, büyük olasılıkla fiziksel olarak aç değilsinizdir. Bu durumda, yiyeceklere yönelmeden önce bir durup kendinize zaman tanıyın. O anki isteğinizi başka bir şeye odaklanarak geçiştirmeyi deneyin. Bu, hem farkındalığınızı artırır hem de duygusal yeme alışkanlığını kontrol altına almanıza yardımcı olabilir.

Çevrenizden Destek Alın

Eğer güçlü bir destek ağına sahip değilseniz, duygusal yeme davranışına daha yatkın olabilirsiniz. İşte bu konuda dikkat etmeniz gereken bazı noktalar:

Duygularınızı Paylaşın

Aileniz ve arkadaşlarınızla yaşadığınız zorlukları konuşmaktan çekinmeyin. Sizi sıkıntıya sokan konuları paylaşmak, yalnız hissetmenizi engeller ve duygusal yükünüzü hafifletir.

 

 Sağlıklı Alışkanlıklar Geliştirin

Aç olmadığınız hâlde yemek yeme isteği duyduğunuzda, bu dürtüyü bastırmak için daha sağlıklı bir davranışa yönelin. Örneğin:

·      Yürüyüş yapmak,

·      Meditasyon veya nefes egzersizleri denemek,

·      Sevdiğiniz bir hobiye odaklanmak.

İç Sesinizle Barışın

Kendinize karşı sert ve olumsuz bir tutum sergilemek, duygusal yeme döngüsünü derinleştirebilir. Bunun yerine;

·      Hatalarınızı birer öğrenme fırsatı olarak görün.

·      Kendinize daha şefkatli davranmayı deneyin.

·      Unutmayın, kendinizi affetmek ve kabul etmek daha sağlıklı bir yolculuğun kapısını açar.

Sağlıksız Atıştırmalıklardan Uzak Durmayı Deneyin

Sağlıksız atıştırmalıklar satın almamak, duygusal yeme davranışını kontrol etmenin önemli bir adımıdır. Alışverişe çıkarken:

·      Bir alışveriş listesi hazırlayın ve sadece listedekileri alın.

·      Aç karnına alışveriş yapmaktan kaçının, çünkü açlık dürtüsü gereksiz yiyecekler almanıza neden olabilir.

·      Duygusal olarak kötü bir ruh hâlindeyseniz, alışverişi ertelemeyi düşünebilirsiniz.

Evde sağlıksız yiyeceklerin bulunmaması, duygusal anlarda kolayca ulaşabileceğiniz yüksek kalorili ve yağlı yiyeceklerden (örneğin cips, çikolata, dondurma) uzak durmanıza yardımcı olur. Bu tür yiyecekleri erişilmesi zor bir yerde saklamak bile karar verme sürecinizi yavaşlatabilir ve yeme dürtüsünü yeniden değerlendirmenizi sağlayabilir.

Stresinizi Yönetmenin Yolları

Eğer stres, duygusal yeme alışkanlıklarınızı tetikliyorsa, bunu yönetmek için bazı basit ama etkili teknikleri deneyebilirsiniz:

·      Yoga, meditasyon veya derin nefes egzersizleri gibi rahatlatıcı yöntemler uygulayarak zihninizi sakinleştirin.

·      Hareket etmeyi alışkanlık hâline getirin. Kısa bir yürüyüşe çıkmak, koşu yapmak ya da bir yoga rutini oluşturmak, yalnızca bedeninizi değil, zihninizi de rahatlatır.

Bu yöntemler, hem fiziksel hem de duygusal olarak daha iyi hissetmenize destek olur ve duygusal yeme döngüsünü kırmanıza yardımcı olabilir.

Ne Zaman Profesyonel Destek Alınmalı

Eğer kendi başınıza denediğiniz yöntemlere rağmen duygusal yeme davranışını kontrol edemiyorsanız, bir ruh sağlığı uzmanından destek almayı düşünebilirsiniz. Terapi, bu davranışın arkasındaki nedenleri anlamanıza ve daha sağlıklı baş etme yöntemleri geliştirmenize yardımcı olabilir.

Ayrıca, terapi sürecinde duygusal yemenizin bir yeme bozukluğu ile bağlantılı olup olmadığını keşfedebilir ve buna yönelik uygun bir yol haritası çizebilirsiniz. Unutmayın, profesyonel destek almak hem kendinizi daha iyi anlamanızı hem de daha dengeli bir yaşam sürdürmenizi sağlar.