Ankara ile Tel Aviv arasında aylarca süren normalleşme çabaları, büyükelçilerin atanması ve iki ülkeden yetkililerin üst düzey ziyaretleri de dahil olmak üzere meyvelerini vermeye başladı. 12 yıl iktidarda kaldıktan sonra geçen yılki seçimleri kaybeden Netanyahu'nun sağ bloğunun Knesset'te 61 ya da 62 sandalye çıkaracağı ve çoğunluğu elde etmesi bekleniyor. İsrail seçimlerini Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi önde götürüyor. Netanyahu kazanması durumunda; Lübnan-İsrail Deniz Sınırı Anlaşmasını iptal edeceğini, Ukrayna'ya silah tedarik edeceğini duyurmuştu.
73 yaşındaki Netanyahu, İsrail'in en tartışmalı siyasetçilerinden biri. Merkezdeki ve soldaki seçmenlerin tepki duyduğu Netanyahu, Likud tabanında ise büyük bir desteğe sahip.
Netanyahu, İsrail'in 1967'den beri işgali altında tuttuğu Batı Şeria'da Yahudi yerleşimleri inşa edilmesi politikasını savunuyor.
Uluslararası hukuka göre Yahudi yerleşimleri yasa dışı. Ancak İsrail bunu reddediyor.
Netanyahu, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde bir Filistin devleti kurulmasına karşı çıkıyor.
Binyamin Netanyahu, halihazırda rüşvet ve dolandırıcılık suçlamalarıyla yargılanıyor.
Likud önclüğündeki koalisyon hükümetinin olası ortakları ilgili yasaların değiştirilmesine destek vereceklerini söylemişti. Bu durumda yargılamanın durabileceği belirtiliyor.
Başbakan Yair Lapid, koalisyondaki sorunlar yüzünden erken seçim kararı almıştı.
Perşembe günü, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, Ankara'daki cumhurbaşkanlığı konutunda Türk lider Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. İsrailli bir savunma şefinin on yılı aşkın bir süredir Türkiye'ye yaptığı ilk resmi ziyarette Gantz, Türk mevkidaşı Hulusi Akar ile de bir araya geldi.
Ülkeleri arasında gelişen bağların bir işareti olarak, işbirliği için çeşitli fırsatları tartıştılar. Gantz'ın Türkiye'ye seyahatinden bir gün önce Çarşamba günü çıkan haberlere göre, gezi muhtemelen herhangi bir silah anlaşmasının imzalanmasını içermeyecekti. Bu, Yunanistan'ı ve Kıbrıs Rum yönetimini düşman etmekten kaçınmak için tasarlanmış çok açık bir İsrail hareketi olarak görülüyordu.
Ankara ile ilişkilerin gergin olduğu son 10 yılda, Tel Aviv'in Atina ve Lefkoşa ile bağları çarpıcı biçimde iyileşti ve diplomatik, ekonomik ve güvenlik alanlarındaki işbirliklerini geliştirdiler.
Doğu Akdeniz'deki gerginlikler sırasında İsrail, Yunanistan ile ilişkilerini Türkiye pahasına geliştirmeye devam etti. 2020'de İsrail, Yunanistan ve Kıbrıs Rum yönetimi, Doğu Akdeniz'den Avrupa'ya doğalgaz sevk edecek bir boru hattı için Doğu Akdeniz anlaşmasını imzaladı ve Ankara'nın itirazlarını tetikledi.
Gantz'ın Türkiye ziyareti öncesinde geçen Cuma günü Yunanistan'ı ziyaret etmesi planlanıyordu. Ancak Yunan medyası, İsrail kaynaklarına atıfta bulunarak, planlanan ziyaretin bakanın İsrail'de kalmasını gerektiren nedenlerle iptal edildiğini bildirdi. Daha fazla açıklama yapılmadı.
Gantz'ın Yunan mevkidaşı Nikos Panagiotopoulos'a, Yunan Hava Kuvvetleri pilotları için yeni bir eğitim merkezine ev sahipliği yapan güney Peloponezya kenti Kalamata'yı ziyaretinde eşlik etmesi bekleniyordu.
Hem Yunan hem de İsrail makamları, Yunanistan-İsrail ilişkilerinin istikrarlı ve her iki taraf için de önemli olduğunu yinelediler. İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, bu yıl Mart ayında Türkiye'ye yapacağı tarihi ziyaretin öncesinde, Tel Aviv'in Ankara ile ilişkilerini normalleştirmesinin Akdeniz'deki komşuları Atina ve Lefkoşa ile ilişkileri pahasına olmayacağına dair bir güvence olarak görülen bir hareketle Yunanistan'ı ziyaret etti.
Bu gelişmeler çok taze olduğu için İsrail'in nasıl tepki vereceğini tahmin etmek için çok erken. Türkiye'nin İsrail ile Libya ile yaptığı anlaşmaya benzer bir anlaşmaya varıp varamayacağını da zaman gösterecek. Bununla birlikte, Türkiye-İsrail ilişkilerindeki iyileşmenin Doğu Akdeniz'de de etkileri olabilir ve bir zamanlar algılanan endişeleri karşılıklı çıkarlara dönüştürebilir.
Gantz'ın Türkiye ziyaretinde tartışılan ana konulardan biri de Türkiye ile Yunanistan arasındaki gerilimlerdi. İsrail basınına göre, Yunan yetkililer İsrailli mevkidaşlarına son haftalarda Türkiye ile artan gerilimden çok endişe duyduklarını ve İsrail'in Türkiye'ye gerilimi düşürme ihtiyacı konusunda net bir mesaj göndermesini beklediklerini söylediler.
Bu arada Türkiye'nin özellikle Doğu Akdeniz politikasıyla ilgili konularda yanında daha fazla dosta ihtiyacı var. İsrail'in bu dostlardan biri olup olamayacağı sorusu, cevabı yerel ve bölgesel dinamiklerin bir parçası olan birkaç çatışan faktörün etkileşimine bağlı.İsrail savunma bakanının her iki ülkedeki seçimler öncesinde Türkiye'ye ender bir ziyarette bulunduğunu belirtmekte fayda var.
Bu yerel yön, bölgesel yön ise Doğu Akdeniz'in dinamikleri ile ilgilidir. Gantz'ın ziyaretinden bir gün önce, Türkiye savunma bakanı Libya'nın Trablus merkezli Başbakanı Abdul Hamid Dbeibah ile o sırada Yunanlıları ve İsraillileri kızdıran 2019 anlaşmasına dayanan iki anlaşma imzaladı.Son anlaşma, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Trablus'ta Akdeniz'deki Libya sularında petrol ve gaz arama anlaşması imzalamasından üç hafta sonra geldi. Bu aynı zamanda ülkeler arasındaki ortak deniz sınırını belirleyen 2019 anlaşmasına da dayanıyordu.
Ankara, Libya ile yaptığı anlaşmaları sürdürmeye ve uygulamaya kararlı ve Erdoğan, Libya sularında petrol ve gaz aramalarının devam edeceğini söyledi. Libya'daki nüfuzunu bırakma planı olmayan Türkiye, Libya politikasını destekleyebilecek dostluklar geliştirmeye ve bu bağlamda İsrail'e, Körfez ülkelerine ve hatta Mısır'a bakıyor. Mısır ve diğerlerinin de pay sahibi olduğu Doğu Akdeniz'deki gelişmeleri yakından takip eden İsrail, buradaki sahalarından topladığı doğalgazıTürkiye üzerinden Avrupa'ya taşımanın yollarını arıyor.
Türkiye ve İsrail arasındaki son uzlaşma göz önüne alındığında, Tel Aviv'in şimdi jeostratejik ve diğer potansiyel çıkarlarını Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Rum yönetimi ile olan işbirliğinde dengelemesi gerekiyor.
